Tüketiciyi enflasyona karşı en çok zorlayan eserlerin başında bağımlılık münasebeti nedeniyle sigara geliyor Sigarayı bırakma Anadolu Yakası Escort kararları kısa müddette artırımlara alışma ya dönüşüyor Lakin uzmanlara nazaran alışmak giderek daha güç olacak zira sigaranın üretim maliyetinin fiyatlara yansımasında oran çok fazla katlanıyor
Ekonomim müellifi Vahap Munyar Mali Bostancı Escort çarpan etkisi tetikliyor sigarada 1 liralık maliyet artışı fiyatı 7 5 lira yükseltiyor başlıklı yazısında sigaraya yapılan yüksek artırımların arkasındaki mali çarpan tesirini şöyle aktardı
Başta sigara üreticileri olmak üzere Erenköy Escort tütün eserleri dalına danışmanlık yapan bir arkadaşım dalın fiyat artışlarında yaşadığı ‘çarpan etkisi’ ve bunun enflasyona yansımasını ortaya koyan araştırma yaptı
Araştırmaya Türkiye İstatistik Kurumu nun TÜİK Temmuz ayına ait Tüketici Fiyat Endeksi nin TÜFE yüzde 47 83 olduğundan girdi
Alkollü içecekler ve tütün eserlerinin genel endeksteki toplam değişime yıllık tesiri yüzde 2 civarında gerçekleşti
Tek başına tütün mamullerinin enflasyona bu kadar yüksek tesirinin olmasının sigara vergi yapısının fiyata bağlı ögesinin çok yüksekliğinden kaynaklandığını vurguladı
Bilhassa kur ve enflasyon artışlarının hızlandığı devirlerde fiyata bağlı yüksek göreli vergi oranları mali çarpanı artırarak enflasyonu daha da olumsuz etkiliyor
5 Temmuz 2023 tarihi üzerinde durdu
5 Temmuz da Haziran ayı sonu enflasyonunun açıklanmasıyla birlikte sigarada özel tüketim vergisi ÖTV fiyatı yılın birinci 6 ayındaki üretici enflasyonu olan yüzde 14 82 oranında artış gösterdi
7 Temmuz 2023 te KDV nin yüzde 18 den 20 ye çıkarıldığını anımsattı
Böylece 5 Temmuz daki ÖTV artışı ile birlikte tütün sanayisinin ortalama düzeyindeki bir paket sigaranın üzerindeki toplam vergi yükü yüzde 82 5 e yükseldi
Yüzde 63 oranında uygulanan göreceli verginin hasebiyle ‘mali çarpan’ın halihazırda yüksekliğine işaret etti
KDV nin yüzde 20 ye çıkarılmasıyla birlikte sigaralar üzerindeki toplam verginin daha yüksek bir oranı fiyata bağlı hale geldi sigaralar için mali çarpan 7 5 e yükseldi
Bunun ne manaya geldiğini şöyle açtı
Öteki bir deyişle artık 1 liralık maliyet artışının perakende satış fiyatına yaklaşık 7 5 liralık artış olarak yansıtılması gerekecek
Sektörün bu kademede yaptığı son fiyat artışına dikkat çekti
Sigara kesiminde ÖTV ce KDV de gerçekleşen artışların ve ‘mali çarpan’ın 7 5 e yükselmesinin akabinde yalnızca vergi artışını karşılayabilmek için paket başına 5 liralık fiyat artışları gerçekleşti
Tütün mamullerinin enflasyon sepetindeki yükünün altını çizdi
Tütün mamullerinin enflasyon sepetindeki yüzde 4 e yakın yükü da düşünüldüğünde maliyetlerin katlanarak fiyata yansımasının enflasyon üzerindeki olumsuz tesiri daha düzgün anlaşılacaktır
KPMG nin 2012 deki KDV artışlarının tesir tahlilini yaptığı çalışmadan alıntıyı paylaştı
KDV oranlarını artıran ve bu artışların sigarada piyasa bozucu tesir yaratacağının farkında olan Almanya Fransa İspanya ve Slovakya üzere birtakım AB ülkelerinin bu aksilikleri düzeltecek düzenekler tasarlayarak hayata geçirdiği belirtildi
Örneğin Almanya da KDV artışı sonrası göreli ÖTV ye tabi sigaraların göreli ÖTV ye tabi olmayan eserlerle misal artış uygulanabilmesi ve enflasyonist tesirinin azaltılabilmesi için sigaranın göreceli ÖTV sinde bir indirime gidildi
Fransa İspanya ve Slovakya da da KDV nin piyasa bozucu tesirlerini asgariye indirmek için izafî vergide emsal düzeltmeler yapıldı
Bu halde KDV artışı ile artan ‘mali çarpan’ın izafî verginin indirilmesi yoluyla dengelenmesi ve olumsuz tesirlerinin azaltılması amaçlandı
Ardından ekledi
Ülkemizde de misal düzenleme yapılsaydı mevcut sistemde ÖTV ve KDV artışının getirdiği fiyat artışı muhtaçlığı 5 liranın üzerinde iken vergi yükü birebir kalacak halde maktu vergi bazlı ÖTV sisteminde 1 3 e inecek ‘mali çarpan’ ile fiyat artışı gereksinimi 90 kuruşla hudutlu kalacaktı Araştırmayı şu yorumla noktaladı
Sigaranın enflasyon üzerindeki tesirinin en aza indirilmesi para siyasetlerinin ve mali siyasetin ahengi ile mümkündür
KDV de gerçekleşen artışın daha da yükselttiği mali çarpanın düşürülmesi ve sigara fiyatlarının enflasyon üzerindeki tesirinin en aza indirilmesi vergi gelirleri de korunacak halde rölatif vergilerin düşürülüp maktu vergilerin artırılması ile sağlanabilir Sigara kesimine danışmanlık yapan arkadaşımın gördüğü bu ayrıntıları Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ile grubu ıskalıyor olabilir mi HABER MERKEZİ
